شکستگی دندان+اقدامات حیاتی برای درمان آن
شکستگی دندان، از جمله آسیب‌های دندانی بسیار شایع است که امکان دارد در اثر اصابت ضربه، زمین خوردن، تصادف و یا حتی جویدن مواد غذایی سخت برای افراد اتفاق بیفتد. آگاهی نسبت به اقدامات فوری شکستگی دندان، به حفظ دندان‌های آسیب دیده و درمان موفقیت‌آمیز آن‌ها کمک بسیاری می‌کند. در این مقاله به‌طور مفصل به بررسی نکات مربوط به مراقبت اولیه از دندان شکسته و روش‌های درمان شکستگی دندان پرداخته‌ایم.
شکستگی دندان چیست؟
شکستگی دندان زمانی رخ می‌دهد که ساختار دندان( مینای دندان، عاج و یا حتی پالپ داخلی)، دچار آسیب شود؛ این آسیب می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد.
انواع شکستگی دندان:
- ترک یا لب‌پریدگی دندان: آسیب خفیف به میناب دندان
- شکست سطحی: شکستگی محدود به تاج دندان(مینا و عاج)
- شکست شدید دندان: درگیری پالپ و ریشه دندان،همراه با درد شدید
این اتفاق معمولا در اثر حوادث ورزشی، زمین خوردن، تصادف کردن و حتی گاز زدن به اجسام سخت، ممکن است رخ دهد. اما در صورت شکستن دندان چه باید کرد؟ در ادامه به بررسی کمک‌های اولیه در آسیب‌های دندانی و معرفی بهترین روش برخورد با دندان شکسته خواهیم پرداخت.
اقدامات فوری شکستگی دندان
بلافاصله پس از بروز حادثه و آسیب به دندان، انجام یک‌سری کمک‌های اولیه لازم است تا از وخیم‌تر شدن آسیب جلوگیری شود، دندان حفظ گردد، درد و خونریزی کاهش یابد و شرایط مناسب برای درمان توسط دندانپزشک فراهم شود.
کمک‌های اولیه در آسیب‌های دندانی:
- شستشوی دهان با آب ولرم، بدون وارد شدن فشار یا ضربه به دندان آسیب‌دیده.
- در صورت شکستگی کامل دندان و افتادن آن، باید دندان را شسته و در شیر یا محلول آب‌نمک قرارداد.
۳ .عدم لمس دندان شکسته با دست یا اجسام آلوده
۴ .مراجعه فوری به دندانپزشک
مراقبت اولیه از دندان شکسته
پس از آسیبدیدگی دندان مراجعه سریع به دندانپزشک بسیار مهم است، اما تا زمان رسیدن به اورژانس دندانپزشکی، رعایت یک‌سری اصول مراقبتی حیاتی است.
نکات مراقبت از دندان ترک خورده تا رسیدن به دندانپزشک:
- پرهیز از جویدن غذا در ناحیه آسیب‌دیده
- عدم مصرف غذاهای سخت و بیش از حد داغ یا سرد
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم ناحیه آسیب‌دیده
- پرهیز از فشار دادن دندان‌ها روی هم
- استفاده از ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد( در صورت عدم حساسیت)
آیا دندان شکسته قابل ترمیم است؟
دندان‌های شکسته و آسیب‌دیده، قابل ترمیم هستند اما روش درمان، با توجه به شدت شکستگی دندان، محل آسیبدیدگی و زمان مراجعه به دندانپزشک متفاوت خواهد بود.
انواع شکستگی دندان و درمان آن‌ها:
شکستگی‌های سطحی (لب‌پریدگی یا ترک‌های مویی روی مینای دندان)
ترمیم دندان ترک‌خورده یا لب‌پریده، معمولا بدون نیاز به درمان‌های پیچیده و با استفاده از کامپوزیت یا پولیش انجام می‌شود.
شکستگی متوسط (آسیب به عاج دندان)
این نوع از آسیب‌های دندانی، غالبا توسط کامپوزیت یا روکش دندان ترمیم می‌شوند و در صورت وسعت بیشتر آسیب، از روش‌هایی چون اینله و انله استفاده می‌شود.
شکستگی عمیق (آسیب به پالپ دندان)
شکستگی‌های عمیق، معمولا با آسیب به ریشه همراه هستند. به همین علت، دندانپزشک پیش از ترمیم دندان، درمان ریشه را انجام می‌دهد و پس از آن، برای ترمیم دندان از روکش یا پروتز استفاده می‌کند.
عفونت دندان آسیب‌دیده:
اگر شکستگی دندان به پالپ و عصب دندان برسد، این احتمال وجود دارد که دندان آسیب‌دیده دچار عفونت شود. در این حالت ابتدا عفونت درمان می‌شود و در نهایت دندان عصب‌کشی و روکش می‌شود.
علائم عفونت دندان شکسته:
- درد شدید
- تورم لثه
- تب
حساسیت دندانی بعد از شکستگی
یکی از عوارض رایج در شکستگی دندان، حساسیت دندانی و درد دندان شکسته است، که به علت آسیب به لایه‌ی محافظ یعنی مینای دندان، ایجاد می‌شود. این حساسیت معمولا به‌شکل درد یا تحریک در برابر سرما، گرما، مواد غذایی ترش یا شیرین و حتی لمس خفیف، نمایان می‌شود.
علائم حساسیت دندانی
- درد ناگهانی هنگام مصرف نوشیدنی‌های سرد و گرم
- احساس درد، در زمان مصرف غذاهای ترش یا شیرین
- تیر کشیدن دندان در زمان تنفس در هوای سرد
- احساس درد یا ناراحتی در دندان هنگام مسواک زدن
- مواجهه با درد هنگام جویدن غذا
چگونه درد دندان شکسته را کاهش دهیم؟
شکستگی دندان، معمولا با احساس درد همراه است و شدت آن به محل و میزان آسیب، بستگی دارد. در ادامه، برای کنترل درد تا زمان مراجعه به دندانپزشک، چند راهکار مؤثر ارائه شده‌است.
استفاده از کمپرس سرد:
قرار دادن کیسه یخ برای ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بر روی گونه و ناحیه آسیب‌دیده.
مصرف مسکن
مصرف داروهایی چون ایبوپروفن یا استامینوفن، می‌توانند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کنند.
شست‌وشوی دهان با آب‌نمک ولرم
شست‌وشو و غرغره کردن با آب ولرم و نمک، به کاهش التهاب و تسکین موقت درد کمک می‌کند؛ به‌خصوص در شرایطی که شکستگی با زخم لثه همراه باشد.
سولات متداول:
در صورتی که دندان آسیب‌دیده با درد شدید، خونریزی، تورم و لق شدن همراه باشد، بایستی سریعا به دندانپزشک مراجعه کرد.
بله دندان‌های شکسته قابل درمان هستند؛ نوع درمان که ممکن است شامل کامپوزیت، درمان ریشه و روکش باشد، به شدت و محل آسیب، بستگی دارد.
در صورتی که دندان شکسته درمان نشود، شکستگی می‌تواند به عفونت، آسیب به ریشه و از دست رفتن دندان منجر شود.
بله؛ در برخی موارد امکان اتصال مجدد دندان شکسته توسط دندانپزشک وجود دارد. به همین علت بهتر است دندان شکسته را در شیر یا محلول آب‌نمک نگه‌دارید.
مدت زمان ترمیم، به نوع شکستگی و روش انتخابی درمان بستگی دارد. گاهی ممکن است در یک جلسه ۳۰ دقیقه‌ای انجام شود و در شرایط پیچیده‌تر، احتمال دارد بین ۱ الی ۳ هفته زمان ببرد.
جمع بندی:
شکستگی دندان ممکن است در اثر عواملی مانند زمین خوردن، تصادف و یا جویدن غذای سفت، رخ بدهد. در صورت بروز این اتفاق، برای افزایش شانس موفقیت درمان، انجام یک‌سری اقدامات فوری توصیه می‌شود. نوع درمان، بسته به شدت آسیب و محل آن متفاوت است؛ می‌تواند از یک ترمیم ساده با کامپوزیت تا درمان ریشه و استفاده از روکش را شامل شود. دکتر کوروش عبداله زاده، دندانپزشک متخصص شیراز، با بررسی دقیق شرایط هر بیمار، بهترین روش درمان را برای حفظ سلامت دندان آسیب‌دیده، ارائه می‌دهد.