ایمپلنت دندان: مراحل انجام و نکات مراقبتی بعد از کاشت دندان
ایمپلنت دندان، یک گزینه درمانی ایده‌آل برای افرادی است که دندانهای خود را به هر دلیلی از دست داده‌اند. در این روش یک پایه و پیچ فلزی درون استخوان فک قرار می‌گیرد و در نهایت دندان مصنوعی یا تاج را بر روی آن نصب می‌شود. ایمپلنت‌ها که ظاهر و عملکردی مشابه دندان طبیعی دارند، به حفظ سلامت فک و دهان کمک می‌کنند؛ چرا که خالی ماندن طولانی مدت جای دندان می‌تواند منجر به عوارضی مثل تحلیل رفتن استخوان فک، تغییر در الگوی جویدن و مشکل در صحبت کردن شود. مراجعه به یک پزشک متخصص و مجرب، موفقیت آمیز بودن این درمان را تضمین می‌کند. بنابراین با دریافت وقت از کلینیک دندانپزشکی دکتر کوروش عبداله زاده، جراح ایمپلنت دندان در شیراز، می‌توانید ایمپلنت را با اطمینان خاطر انجام دهید.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان، یک نوع پروتز کاشتنی ثابت برای جایگزینی دندان‌هایی است که به هر نحوی از دست رفته‌اند. در این روش یک پایه فلزی پیچ مانند که اصطلاحا فیکسچر نامیده می‌شود و اصولا سازگار با بدن است، در نقش ریشه‌ای مصنوعی درون استخوان فک قرار داده می‌شود. پس از جوش خوردن پایه به استخوان فک، یک قطعه به نام اباتمنت بر روی فیکسچر گذاشته می‌شود و در نهایت تاج دندان بر روی آن قطعه گذاشته می‌شود. این روش یکی از موفق‌ترین درمان‌های جایگزینی دندان در نسل مدرن دندانپزشکی شناخته شده است چرا که علاوه‌بر عملکرد، از حیث ساختاری و ظاهری نیز شباهت بسیاری به دندان واقعی دارد.
انواع روش‌های ایمپلنت دندان چگونه است؟
انواع ایمپلنت‌ها براساس برند، جایگاه قرارگیری نسبت به استخوان فک، اندازه طول و قطر، مراحل درمان، جنس و شکل ظاهری به دسته‌های متفاوت تقسیم بندی می‌شوند. انتخاب نوع ایمپلنت، پس از معاینه لثه، تراکم استخوان فک و وضعیت دندان‌ها، توسط دکتر دندانپزشک انجام می‌شود؛ به این صورت که پس از انجام معاینه‌های لازم و بررسی نیاز بیماران تصمیم گرفته می‌شود که ایمپلنت اندواستیل استفاده شود یا زیگوماتیک، ایمپلنت یک مرحله‌ای باشد. به صورت کلی انواع ایمپلنت به شرح زیر است:
انواع ایمپلنت بر اساس جایگاه نسبت به استخوان فک:
- ایمپلنت اندواستیل (Endosteal Implants)
ایمپلنت اندواستیل، رایج‌ترین نوع ایمپلنت دندان است که در آن پایه فلزی درون استخوان فک قرار می‌گیرد و پس از جوش خوردن با استخوان، دندان مصنوعی روی آن نصب می‌شود.
- ایمپلنت زیگوماتیک (Zygomatic implants)
این روش زمانی استفاده می‌شود که استخوان فک فرد برای نصب ایمپلنت، کافی نباشد. در چنین حالتی ایمپلنت، درون استخوان گونه قرار می‌گیرد.
- ایمپلنت ساب پریو استیل(Subprio steel implant)
در روش ساب پریو استیل، ایمپلنت درون استخوان گذاشته نمی‌شود بلکه روی استخوان و زیر لثه قرار می‌گیرد. این روش زمانی استفاده می‌شود که فرد استخوان فک مناسب و محکمی برای نگهداری ایمپلنت نداشته باشد و نخواهد جراحی پیوند استخوان انجام دهد.
انواع ایمپلنت دندانی از نظر اندازه و قطر:
ایمپلنت استاندارد:
ایمپلنت‌های استاندارد، قطری بین ۳.۵ تا ۴.۲ میلی متر دارند. این نوع ایمپلنت برای تمامی دندان‌ها، به‌خصوص ایمپلنت دندان جلو کاربرد دارد.
ایمپلنت پهن:
این نوع ایمپلنت‌ها بین ۴.۵ تا ۶ میلی متر هستند و معمولا برای ایمپلنت برای دندانهای آسیاب بزرگ یا مناطقی با تراکم استخوان کافی و مناسب استفاده می‌شود.
مینی ایمپلنت:
قطر این ایمپلنت‌ها بین ۱.۸ تا ۳ میلی‌متر است و برای مناطقی با استخوان باریک یا محدود مناسب هستند.
انواع ایمپلنت از نظر جنس:
ایمپلنت دندان زیرکونیا (Zirconia):
ایمپلنت زیرکونیا که از جنس سرامیک بوده و سفید رنگ است، روشی فوق‌العاده برای افرادی محسوب می‌شود که به فلز حساسیت دارند، یا ظاهر طبیعی دندان برایشان اهمیت دارد.
ایمپلنت دندان تیتانیوم (titanium):
تیتانیوم رایج‌ترین جنس ایمپلنت است که به خوبی با استخوان فک جوش می‌خورد و استحکام بالایی دارد. به همین دلیل ایمپلنت تیتانیوم در اکثر کلینیک‌ها، به‌عنوان گزینه استاندارد برای کاشت دندان استفاده می‌شود.
انواع ایمپلنت از نظر روش درمان:
ایمپلنت فوری دندان:
در روش ایمپلنت دندان فوری یا ایمپلنت دندان در یک روز، ایمپلنت بلافاصله پس از کشیدن دندان آسیب دیده درون استخوان گذاشته می‌شود و روکش بر روی آن قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که این روکش موقتی است و پس از چند ماه روکش اصلی جایگزین آن می‌شود.
ایمپلنت یک مرحله ای:
در روش ایمپلنت دندان تک‌مرحله ای، لثه برش داده می‌شود و پایه ایمپلنت در استخوان قرار می‌گیرد؛ بخشی از قطعه ترمیمی از لثه بیرون می‌ماند تا بعداً بدون جراحی دوم، روکش روی آن نصب شود. این روش بیشتر برای افرادی انجام می‌شود که با کمبود تراکم استخوان مواجه هستند یا به دلیل شرایط خاص نمی‌خواهند دوبار جراحی انجام دهند.
ایمپلنت دو مرحله ای:
در ایمپلنت دو مرحله ای که به ایمپلنت سنتی و معمولی هم شناخته می‌شود، دو جراحی انجام می‌شود. ابتدا پایه ایمپلنت دندان در استخوان فک قرار می‌گیرد و بخیه زده می‌شود و سپس در مرحله دوم، پس از بهبود بخیه، اباتمنت و روکش بر روی پایه قرار می‌گیرند.
ایمپلنت دندان all on 4:
ایمپلنت all on 4 ، ایمپلنت کامل دندان است و برای افرادی انجام می‌شود که تمام دندانهای خود را از دست داده‌اند. در این روش چهار پایه ایمپلنت در فک گذاشته می‌شود و تمام دندان‌ها بر روی این ۴ پایه قرار می‌گیرند. یکی از مزیت‌های تکنیک all on 4 یا ایمپلنت دندان کامل، این است که حتی اگر استخوان فک با تحلیل روبه‌رو باشد، با زاویه‌گذاری مخصوص پایه‌ها می‌توان دندانهای جدید را ثابت و محکم روی فک قرار داد.
ایمپلنت دیجیتال:
در ایمپلنت دیجیتال به کمک اسکن سه‌بعدی فک و نرم‌افزارهای تخصصی، پیش از درمان مسیر جراحی خیلی دقیق برنامه‌ریزی می‌شود. به دلیل تهاجم پایین و دقت بالا در روند جراحی، این روش با حداقل خطا انجام شده و بیمار درد، خونریزی و ناراحتی کمتری را تجربه می‌کند.
ایمپلنت دندان بدون جراحی (Flapless):
در این روش، برش لثه انجام نمی‌شود و پایه ایمپلنت مستقیماً در استخوان فک قرار می‌گیرد. ایمپلنت بدون جراحی، روش کم تهاجمی است که در آن روند درمان کوتاه‌تر بوده و بیمار درد، تورم و خونریزی کمتری تجربه می‌کند. همچنین زمان بهبودی نیز کاهش می‌یابد.
مراحل ایمپلنت دندان
مراحل کاشت ایمپلنت دندان به‌صورت کلی، به شکل زیر انجام می‌شود:
معاینه و ارزیابی پزشک
برای شروع فرآیند ایمپلنت دندان در شیراز، باید ابتدا به بهترین دندانپزشک در شیراز مراجعه کنید و توسط او معاینه شوید. مراحل معاینه به ترتیب عبارتند از:
- بررسی سلامت عمومی دهان و دندان بیمار
- تراکم و ضخامت استخوان فک
- وضعیت لثه‌ها
در صورتی که تراکم استخوان فک کافی و پاسخگوی نیاز عمل نباشد، می‌بایست برای فرد بیمار پیوند استخوان انجام شود. در نهایت بر اساس نتیجه‌ی حاصل از معاینه، برنامه درمانی، نوع و تعداد ایمپلنت لازم برای فرد بیمار و بازه زمانی مورد نیاز برای درمان مشخص می‌شود.
جراحی و کاشت ایمپلنت
در این مرحله دندان آسیب دیده کشیده می‌شود و در صورت نیاز جراحی پیوند استخوان انجام می‌شود؛ در صورتی که نیاز به انجام عمل پیوند استخوان باشد، عمل کاشت می‌بایست پس از ۲ الی ۶ ماه انجام بگیرد در غیر اینصورت بلافاصله پس از کشیدن دندان و یا ۲۰ روز پس از آن می‌توان کاشت را انجام داد. در مرحله‌ی کاشت، دکتر متخصص ایمپلنتولوژیست ابتدا بر روی لثه یک برش ایجاد می‌کند تا به استخوان فک دسترسی پیدا کند و سپس یک سوراخ بر روی استخوان فک ایجاد می‌کند و پایه ایمپلنت را درون آن می‌گذارد و در نهایت لثه را بخیه می‌زند. پس از آن به یک دوره بهبودی حدودا ۶ ماهه نیاز است تا پایه ایمپلنت با استخوان فک جوش بخورد.
نصب اباتمنت (abutment)
بعد از اینکه پایه ایمپلنت به طور کامل با استخوان فک جوش خورد، قطعه‌ای به نام اباتمنت روی آن قرار می‌گیرد. اباتمنت در واقع واسطه‌ای است که پایه ایمپلنت را به تاج دندان وصل می‌کند. در این مرحله، دکتر دندانپزشک برای بررسی زاویه و محل درست دندان و لثه، از دهان قالب‌گیری می‌کند تا تاج نهایی دقیق و طبیعی ساخته شود.
نصب تاج دندان
در نهایت بر اساس قالب‌گیری انجام شده، تاج دندان ساخته می‌شود و بر روی اباتمنت قرار می‌گیرد.
مراقبت‌های پس از ایمپلنت دندان
موفقیت آمیز بودن عمل ایمپلنت دندان، به دو عامل بستگی دارد که یکی از آن‌ها شامل تخصص و تجربه دندانپزشک می‌شود و دیگری مراقبت‌هایی است که پس از ایمپلنت انجام می‌گیرد. در صورتی که مراقبت‌های لازم پس از ایمپلنت رعایت نشود، ممکن است درمان با شکست مواجه شود. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- عدم نوشیدن و خوردن غذاهای داغ تا چند روز پس از انجام ایمپلنت
- خودداری از مسواک زدن در ناحیه ایمپلنت شده تا ۴۸ ساعت و پس از آن استفاده از مسواک نرم و انعطاف‌پذیر.
- تمیز کردن و بدون باکتری نگه‌داشتن دهان با استفاده از شوینده‌های آنتی باکتریال دهان یا آب نمک گرم( برای چند ثانیه در دهان نگه‌داشته شود)
- خودداری از خوردن و جویدن غذاهای سفت و چسبناک( به خصوص روزهای اول پس از ایمپلنت)
- عدم استفاده از دخانیات و الکل، چرا که فرد را با احتمال وقوع عفونت، تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت و حتی شکستگی ایمپلنت تهدید می‌کند.
- مراجعه به دندانپزشکی برای معاینه و جرم‌گیری هر ۶ ماه یک بار
- توجه به علائم هشدار دهنده مانند التهاب و خونریزی مداوم اطراف ایمپلنت و یا درد و شل شدگی ایمپلنت و مراجعه به دکتر
ایمپلنت دندان برای چه افرادی مناسب است؟
انجام ایمپلنت دندان برای همه افراد امکان‌پذیر نیست و تشخیص نهایی به عهده دندانپزشک متخصص است. به‌طور کلی، افراد زیر کاندید مناسبی برای کاشت ایمپلنت محسوب می‌شوند:
- افرادی که بیماری‌های کنترل‌نشده مانند دیابت شدید یا مشکلات سیستم ایمنی ندارند.
- افرادی که استخوان فک کافی دارند یعنی تراکم و حجم استخوان مناسبی برای نگه‌داشتن پایه ایمپلنت دارند.
- مراجعانی که با بیماری فعال لثه یا پریودنتیت (periodontitis) مواجه نیستند.
- بیمارانی که زیاد دخانیات مصرف نمی‌کنند؛ چراکه سیگار و قلیان، مانع جوش خوردن درست ایمپلنت می‌شوند.
- افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت می‌کنند و مراجعات منظم و دوره‌ای به دندانپزشک دارند
- افرادی که سن رشد فک‌شان به اتمام رسیده باشد یعنی ۱۸ سالگی به بعد
ایمپلنت دندان قیمت ۱۴۰۴
برای ایمپلنت دندان قیمت ثابتی نمی‌توان گفت چرا که عوامل مختلفی در تعیین هزینه ایمپلنت نقش دارند؛ این عوامل عبارتند از:
- تعداد ایمپلنت دندان
- نوع برند و کیفیت ایمپلنت انتخابی
- جنس ایمپلنت و روکش دندان
- روش انتخابی ایمپلنت( فوری، دیجیتال و..)
- درمان‌های جانبی؛ مثل درمان عفونت لثه
- نیاز به جراحی‌های تکمیلی مثل پیوند استخوان
- دستمزد متخصص
ایمپلنت در دوران بارداری
انجام ایمپلنت دندان در بارداری، به ویژه در سه ماهه اول، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ چراکه بی‌حسی و جراحی می‌تواند برای مادر و جنین ریسکی پرخطر باشد. اگر نیاز به درمان اورژانسی وجود داشته باشد، حتماً قبل از اقدام با دندانپزشک مشورت کنید تا مناسب‌ترین روش درمانی برای شما انتخاب شود. به‌طور کلی، بهترین زمان برای کاشت ایمپلنت پس از تولد نوزاد و پایان دوران شیردهی است تا درمان با ایمنی کامل و بدون هیچگونه ریسک برای مادر و کودک انجام شود.
سوالات متداول:
مدت زمان ایمپلنت دندان به شرایط بیمار و روش انتخاب شده بستگی دارد. به‌طور معمول، از جراحی تا نصب تاج نهایی، بین ۳ تا ۹ ماه طول می‌کشد. در این دوره، ایمپلنت با استخوان فک جوش می‌خورد و آماده دریافت تاج دندان می‌شود. در روش‌های فوری یا تکنیک‌های خاص دیجیتال، این زمان ممکن است کوتاه‌تر باشد.
در جراحی ایمپلنت، دندانپزشک متخصص ابتدا به کمک بی‌حسی موضعی، دهان را بی‌حس می‌کند و پایه ایمپلنت را در استخوان فک قرار می‌دهد، در نهایت پس از اینکه پایه با استخوان جوش خورد، تاج دندان نهایی بر روی آن نصب می‌شود.
ایمپلنت دندان مانند هر عملی ممکن است با برخی عوارض کوتاه‌مدت همراه باشد. شایع‌ترین عوارضی که احتمال آن وجود دارد، شامل تورم و التهاب لثه، درد یا حساسیت در محل جراحی و خونریزی جزئی است. در موارد نادر ممکن است عفونت یا عدم جوش خوردن ایمپلنت با استخوان رخ دهد. مراجعه به دندانپزشک مجرب و متخصص، رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه مناسب و پیروی از توصیه‌های دندانپزشک می‌تواند ریسک این عوارض را به حداقل برساند.
ایمپلنت دندان عقل چندان رایج نیست زیرا در انتهای فک قرار گرفته و فضا برای کاشت آن بسیار محدود است. همچنین این دندان در جویدن یا صحبت کردن نقش مهمی ندارد، بنابراین ایمپلنت کردن آن چندان ضروری نیست. در صورت وجود استخوان کافی و شرایط مناسب، ایمپلنت می‌تواند انجام شود، اما تصمیم نهایی باید توسط دندانپزشک متخصص گرفته شود.
- توصیه می‌شود در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از انجام ایمپلنت، غذاهای بسیار نرم و خنک مصرف کنید و از جویدن با محل جراحی خودداری کنید.
- تا پایان هفته اول بهتر است از خوردن غذاهای سفت، چسبنده یا داغ خودداری کنید.
- پس از گذشت ۱ تا ۲ هفته اگر درد، تورم یا خونریزی نباشد، می‌توان کم‌کم غذاهای معمولی‌تر و نیمه سفت را با احتیاط جوید اما بهتر است جویدن با طرف دیگر ایمپلنت انجام شود.
- پس از ۲ الی ۶ ماه که دندان به صورت کامل جوش خورد و روکش نهایی نصب شد، از ایمپلنت مثل دندان طبیعی می‌توان استفاده کرد.
جمع بندی:
ایمپلنت دندان، با ظاهری طبیعی و عملکردی مشابه دندان طبیعی، یک روش پیشرفته و دائمی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است که علاوه بر بازگرداندن زیبایی و کارایی دندان‌ها، از تحلیل استخوان فک نیز جلوگیری می‌کند. مراجعه به دندانپزشک متخصص، موفقیت درمان را تضمین می‌کند. اگر به دنبال کاشت ایمپلنت با نتیجه‌ای مطمئن هستید، با کلینیک دندانپزشکی دکتر کوروش عبداله زاده، جراح متخصص ایمپلنت در شیراز تماس بگیرید و وقت مشاوره خود را رزرو کنید.